7 tekstdoelen. Pas ze goed toe!

Wat zijn tekstdoelen? De flyer van Unicef heeft tekstdoelen. Jouw social media post ook. Zelfs het label op ECO-afwasmiddel heeft tekstdoelen. In deze blog een uitleg, voorbeelden en praktische tips.

Olaf

| 12 maart 2024 | 4 minuten

Inhoud

Wat zijn tekstdoelen?
Waarom tekstdoelen gebruiken?
Voorbeelden
De 7 tekstdoelen

😊 In dit blog gebruiken we het fictieve Tuincentrum Fantasia. Hiermee leggen we de theorie van elk tekstdoel duidelijk aan je uit.

Wat zijn tekstdoelen?

Tekstdoelen geven aan wat jij als schrijver wilt bereiken met jouw tekst. De 7 tekstdoelen zijn: informeren, instrueren, adviseren, overtuigen, activeren, emotioneren en inspireren. Een tekst heeft minimaal één tekstdoel. Maar een tekst kan ook alle zeven doelen in zich hebben. Hoe beter je vooraf nadenkt over je tekstdoelen, hoe beter je tekst wordt.

Waarom tekstdoelen gebruiken?

Als je niet goed nadenkt over het doel van jouw tekst, gaat de tekstkwaliteit snel achteruit. Tekstkwaliteit meet je aan de hand van het CCC-model. Hierin worden vijf criteria beschreven waarop je tekst goed óf slecht op kan scoren. We hebben er zelf een zesde aan toegevoegd: SEO.

Tekstsoort: Welk medium gebruik je voor jouw tekst: een e-mail, een brief, een flyer?
Inhoud: Welke onderwerpen wil je in de tekst aan bod laten komen?
Opbouw: Waar in de tekst staat welke inhoud?
Stijl: Schrijf je zakelijk of amicaal? Prikkelend of informatief? Met lange of korte zinnen?
Presentatie: Klopt je spelling overal? Welk lettertype gebruik je? Voeg je afbeeldingen toe?
SEO: Voldoet je tekst aan de eisen om gevonden te worden in zoekmachines?

Waarom tekstdoelen gebruiken?

Tekstsoort: Welk medium gebruik je voor jouw tekst: een e-mail, een brief, een flyer?
Inhoud: Welke onderwerpen wil je in de tekst aan bod laten komen?
Opbouw: Waar in de tekst staat welke inhoud?
Stijl: Schrijf je zakelijk of amicaal? Prikkelend of informatief? Met lange of korte zinnen?
Presentatie: Klopt je spelling overal? Welk lettertype gebruik je? Voeg je afbeeldingen toe?
SEO: Voldoet je tekst aan de eisen om gevonden te worden in zoekmachines?

Schrijven voor websites

Leer overtuigende website-teksten schrijven. Incl. SEO-regels. Download ons e-book.

Voorbeelden tekstdoelen

Een flyer van Unicef
Deze flyer wil jou overtuigen dat hulp aan arme kinderen belangrijk is. Ook wil de tekst je aanzetten tot actie, zodat je donateur wordt.

De fles Eco-afwasmiddel
Het label op de fles wil je informeren over de inhoud van het afwasmiddel. Ook moet de tekst je overtuigen dat het kopen van eco-afwasmiddel een goede keuze is.
Jouw post op LinkedIn
Met jouw post op LinkedIn wil jij de lezer adviseren over jouw expertise, de lezer inspireren en/of de lezer aanzetten tot actie om jouw bericht te liken.

Ontdek de 7 tekstdoelen

1. Informeren

Is informeren het tekstdoel? Dan wil jij informatie geven over een onderwerp. Een informatieve tekst is concreet, feitelijk en begrijpelijk. Er zit geen emotie in. De lezer moet dus snappen wat jij bedoelt, zonder onduidelijkheden.

Een brief van de Belastingdienst
Wikipedia
Het nieuws op nu.nl

Voorbeeld ‘Informeren’ bij Tuincentrum Fantasia

Tuincentrum Fantasia verkoopt tropische kamerplanten, Aziatische vetplanten en cactussen.

2. Instrueren

Teksten met een instruerend tekstdoel geven praktische informatie. Informatie die de lezer vertelt hoe je iets moet doen. De tekst helpt de lezers dus verder. De tekst moet uitleggend, gebiedend en niet te uitgebreid zijn. Aanvullende illustraties en animaties zijn nuttig.

Webshop-instructies
Een taartrecept
Bijsluiter over medicijngebruik

Tekstdoel instrueren bij Tuincentrum Fantasia

Doe de planten in uw winkelwagentje, vul optioneel uw kortingscode in en klik op bevestigen.

3. Adviseren

Een tekst met een adviserend doel geeft antwoord op vragen of biedt een oplossing bij problemen. De tekst toont de expertise en ervaring van de schrijver. Een advies kan zowel vrijblijvend als dwingend zijn. Advies als tekstdoel ligt dicht bij Overtuigen.

Advies over je hypotheek
Schooladvies voor vmbo, havo of vwo
Copywriting-advies van Tekstbouwers

Tekstdoel Adviseren bij Tuincentrum Fantasia

Geef de tropische kamerplanten maximaal 2 keer per week water. Af en toe een scheutje Pokon erbij voor een mooier resultaat.

4. Overtuigen

Een tekst met het tekstdoel overtuigen gaat verder dan adviseren. De tekst toont expertise én ervaring. Ook wil de schrijver dat de lezer de inhoud accepteert en zich achter die inhoud schaart. Overtuigende teksten kunnen erg subjectief zijn.

Reclameteksten
Politieke teksten
Religieuze teksten

Tekstdoel Overtuigen bij Tuincentrum Fantasia

Onze planten zijn exclusief, gemakkelijk te onderhouden en passen in ieder huis. Heb je geen groene vingers? Kies dan voor onze allermooiste vetplanten of cactussen.

5. Emotioneren

Is het tekstdoel emotioneren? Dan moet de tekst inspelen op de emotie van de lezer. Emotioneren werkt vaak samen met het tekstdoel overtuigen. Primaire emoties werken erg goed als middel om de andere partij te overtuigen.

De column van een cabaretier
Advertenties van Unicef
Social posts van Wakker Dier

Voorbeeld tekstdoel Tuincentrum Fantasia
Onze tropische planten creëren een gevoel van rust en ontspanning. Zelfs in drukke kantooromgevingen. Dag drukte. Dag stress. Hallo groen. Hallo rust.

6. Activeren

Een activerende tekstdoel zorgt dat de lezer actie onderneemt. De laatste drempels worden weggenomen zodat de lezer een keuze kan maken. Lezers worden aangespoord te klikken (via een CTA), een keuze te maken of iets te kopen.

20%-kortingstekst in de supermarkt
Een oproep om te gaan demonstreren
Teksten op website-knoppen

Tekstdoel Activeren bij Tuincentrum Fantasia

Bestel 10 planten, dan ontvang je de 11e plant gratis. Welke? Dat is een verrassing!

7. Inspireren

Een tekst met een inspirerend tekstdoel zorgt ervoor dat de ontvanger gaat omdenken. De maker van de tekst wil de ontvanger op nieuwe ideeën brengen. Inspireren is een bundeling van meerdere tekstdoelen: informeren, overtuigen, emotioneren en activeren. Het is meestal engaging content.

Een inspirerende post op LinkedIn
Positieve klantreviews
Een blog over een remake van oude meubels

Tekstdoel Inspireren bij Tuincentrum Fantasia

Ontdek hoe klanten onze Maan-cactus dé blikvanger van hun huiskamer maakten. Wie zei dat cactussen saai waren?

Zelf aan de slag

In deze blog gaven we je informatie over de 7 tekstdoelen. We instrueerden je over hoe je ze kon inzetten. We overtuigden je van het belang van tekstdoelen en onze voorbeelden inspireerden je om er te zelf mee aan de slag te gaan. Rest ons nu nog één belangrijk tekstdoel: tot actie aanzetten. Ga aan de slag. Succes!